Artikel
"Ik kan het niet alleen"
"Ik heb elke dag een praatje. Ik hoef me geen zorgen te maken of iemand de deur goed achter zich sluit. Ik hoef niet
bang te zijn om te vallen en uren alleen te liggen. Ik kan mij vermaken met activiteiten wanneer ik maar wil. Ik hoef geen opwarmmaaltijden te eten. Ik hoef mij niet schuldig en afhankelijk te voelen tegenover mijn zoon en zus. Er kan 24 uur per dag iemand voor mij klaar staan. Ik voel mij nuttig en niet meer alleen afhankelijk..."
Mevrouw Bakker is blij als ze dit jaar haar brief van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) opent. Ze heeft een verblijfsindicatie gekregen, zorgzwaarte pakket 4 verpleging en verzorging. Dit betekent dat ze recht heeft op een verblijf in een zorginstelling.
Maar hoe ziet dit recht eruit in 2015? Mag mevrouw Bakker haar verblijfsindicatie houden? Of moet zorg op een andere manier ingeregeld worden?
Meer voor elkaar zorgen
Voor vele is het wel duidelijk, er vindt een grote verandering plaats binnen de zorg. "Meer voor elkaar zorgen" en "eigen verantwoordelijkheid", deze woorden worden veel gebruikt. Maar wat betekenen ze? De hulp van de overheid is in 2015 een aanvulling op wat een burger zelf kan en wat familie vrienden, buren en andere naasten voor de burger kunnen doen. Het
betekent dat de burger zelf meer controle en regie houdt, dus zelf bepaalt wat zij wilt en hoe zij het wilt. (Ministerie van volksgezondheid, welzijn & sport, 2014) Het idee is dus dat ouderen met een lichte zorgvraag langer thuis blijven wonen, de zogenoemde extramuralisering van de zorg. Onder lichte zorg wordt onder andere verstaan: het ondersteunen bij kleine verzorgingstaken, zoals bijvoorbeeld het wassen, het aan en uitkleden, en behoefte aan toezicht en stimulatie met betrekking tot eten en de toiletgang. Lichte zorg kan ook opgevangen worden door familie, buren en andere naasten. Dit is nodig, ook om de ondersteuning betaalbaar te houden. (Kennisplein voor verpleging, 2014)
Maar is lichte zorg ontvangen het enige waar ouderen in een zorginstelling profijt van hebben? En wat leidt ook in de toekomst naar een betere, passende en kostenbesparende gezondheidszorg?
Een nieuwe visie
Volgens Dhr. Frans Kusse kan alleen een nieuwe visie binnen de geneeskunde leiden tot werkelijke, duurzame bezuinigingen.
De essentie van zijn nieuwe visie moet meer de focus hebben op gezondheid in plaats van op ziekte. Uit onderzoek van Dhr. Kusse is gebleken dat wanneer er verder wordt gekeken dan reguliere medicatie en zorg er uiteindelijk vijftien procent kan worden bespaard op kosten voor gezondheidszorg. Met verder kijken wordt de focus op andere gebieden bedoeld, zoals bijvoorbeeld de focus leggen op de gezondheid in plaats van ziekte. Aldus de resultaten en feiten uit het onderzoek van Dhr. Kusse.(Kusse, 2013)
Journalist Buettner heeft voor National Geographic onderzoek gedaan naar plekken waar mensen aanzienlijk langer leven dan in de rest van de wereld, de zogenoemde Blue Zones. Uit het onderzoek blijkt dat mensen hier oud worden door hun gezonde levensstijlen. Levensstijlen als bewegen, gezond eten, leven in een gemeenschap. Eén van deze levensstijlen is het hebben van een doel in het leven, zorg voor zingeving, iets om iedere dag voor op te staan. Het toont aan hoe belangrijk ook de mentale en emotionele situatie voor mensen is. (Buettner, 2013)
Wordt dit onderwerp ook aangesneden binnen de extramuralisering van de zorg? Of is dit iets om in de toekomst rekening mee te houden? Dat de overheid op kosten moet gaan letten is een feit, anders wordt de langdurige zorg in de toekomst onbetaalbaar. (Hervorming langdurige zorg, 2014) Maar moet er met het zicht op de toekomst niet rekening gehouden worden met deze voorbeelden in de wereld, die er al zijn?
Het woon en zorgcentrum
Na een half jaar kortdurend verblijf in de zorginstelling te hebben gehad, weet mevrouw Bakker het zeker. Ze zit op haar plekje.
Mevrouw Bakker was voorheen een zelfstandig wonende, alleenstaande vrouw. Ze is 75 jaar en heeft tot nu toe altijd goed voor haarzelf kunnen zorgen. Mevrouw Bakker heeft een betrokken zus, vriendin en een zoon met zijn gezin waar zij veel om geeft, dus letterlijk "alleen" voelde zij zich niet. Maar ook mevrouw Bakker wordt ouder. De zogenoemde ouderdomskwaaltjes beginnen ook bij mevrouw Bakker een rol te spelen. Het blijft helaas niet alleen bij kwaaltjes, want tot haar grote schrik worden ook haar ogen steeds slechter en slechter. Haar zicht heeft inmiddels een punt van 20% bereikt. "Voor mij was dit een groot verlies, verlies van mijn zelfstandigheid. Ik kon mijn brieven niet meer lezen, ik kon niet meer voor mezelf koken, laat staan opmaken en kleding uitkiezen. Je weet pas hoe belangrijk iets voor je is, als je het mist.." Aldus mevrouw Bakker. Na een oogoperatie belandt mevrouw Bakker noodgedwongen in het woonzorgcentrum Elisbeth Overakker te Breda. In eerste instantie volledig blind, maar door de operatie zou dit verbeterd worden naar het zicht dat zij voor de operatie had, dus 20%. Blind kon zij niet terug naar huis, dus het was de bedoeling dat ze in het woonzorgcentrum kon aansterken tot ze weer genoeg zag om naar huis te gaan.
Mevrouw Bakker had haar zinnen gezet op het tijdelijk verblijf, ze wilde ook heel graag terug naar huis. Noodgedwongen verhuizen zou nog een stukje verlies zijn. Toch is er in de weken dat mevrouw Bakker in het woonzorgcentrum verbleef heel
wat aan haar visie veranderd. Er waren 24 uur per dag mensen om haar heen, als er iets gebeurd hoefde mevrouw Bakker maar op haar bel te drukken of er stond een professional voor haar neus. Ook was mevrouw Bakker niet meer de enige "afhankelijke". Er wonen meer oudere waardoor mevrouw Bakker zich ook erg nuttig voelde! Ze is één van de jongste: "Ik vind het heerlijk die oudjes te helpen" aldus mevrouw Bakker. Mevrouw Bakker voelde zichzelf weer nuttig in de maatschappij, het gaf haar
zingeving. Dit is een levensstijl die mevrouw Bakker zelfstandig thuiswonend is kwijtgeraakt en mogelijk ook niet meer gevonden had. Wordt hier ook rekening meegehouden in de veranderingen in de zorg?
Wonen in een zorginstelling in 2015
De wet die de meeste mensen kennen is de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Deze wet vergoedt langdurige zorg voor mensen met een ernstige beperking. Het gaat om beperkingen door een handicap, chronische ziekte of ouderdom. (Rijksoverheid, 2014) Deze wet komt in 2015 te vervallen. Voor wonen in een zorginstelling komt er een nieuwe wet: De Wet Langdurige Zorg (Wlz). Deze wet vergoedt vanaf 1 januari 2015 de zorg voor mensen die de hele dag intensieve zorg en toezicht dichtbij nodig hebben. Het uitgangspunt blijft dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen met behulp van hun sociale netwerk en/of aanvullende steun van de gemeente door middel van de Wet Maatschappelijke ondersteuning. Pas als dit niet meer mogelijk is en iemand bijvoorbeeld is aangewezen op intensieve zorg met 24-uurs toezicht, bestaat er aanspraak op zorg vanuit de Wet langdurige zorg. (Ministerie van volksgezondheid, welzijn & sport, 2014)
Overgangsrecht
Mevrouw Bakker is blij om te horen dat haar indicatie is afgegeven tot 2028. Dit betekent dat zij valt onder het overgangsrecht. Haar AWBZ indicatie wordt op 1 januari 2015 een indicatie voor de Wet Langdurige Zorg. Iets wat onveranderd blijft is dat het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) blijft bepalen of iemand recht heeft op zorg. Mocht mevrouw Bakker een jaar later een aanvraag willen doen, dan is het mogelijk dat zij met haar indicatie niet in elke zorginstelling terecht kan. Dit mogen zorginstellingen zelf bepalen. In principe valt zorg zwaarte pakket 4 verpleging en verzorging onder de norm
"hoog zorgzwaartepakket". Vanaf 2015 houden deze gebruikers het recht op zorg van de Wet Langdurige Zorg. Mochten zorginstellingen dit indicatie besluit weigeren dan kunnen de ouderen de zorg thuis ontvangen via een Persoonsgebonden budget (PGB) of het Volledige Pakket Thuis (VPT). Of de ouderen moeten opzoek naar een andere zorginstelling,
mogelijk buiten hun gemeente. (Hervorming langdurige zorg, 2014)
Conclusie
De behoeften en eigen mogelijkheden van mensen gaan staan in 2015 centraal. Voor wat betreft de lichte zorg gaat de hulp van familie of andere in de directe omgeving belangrijk worden. Het is duidelijk dat er een hervorming van de zorg ontstaat. Deze verandering kan voor mogelijkheden maar ook voor beperkingen zorgen. Dat de Wet Langdurige Zorg (WLZ) een opvolger gaat worden van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) is een feit. Maar hoe zorgen we ervoor dat de zorg in de toekomst ook betaalbaar en vooral passend blijft? Op zorg ontvangen na biedt het verblijven in een zorginstelling ook andere
mogelijkheden voor ouderen. Ouderen maken deel uit van een sociaal netwerk, met hun medebewoners en het personeel. Dit blijkt volgens onderzoek van journalist Buettner naast bewegen, goede voeding en dergelijke essentieel te zijn voor het
gezond oud worden. (Kusse, 2013)
Een mogelijkheid voor een betaalbare en passende zorg in de toekomst zouden de levensstijlen van de Blue zones kunnen zijn. Preventief kijken naar de ouder wordende mens tegenover de levensstijlen uit de blue zones.Het "meer voor elkaar zorgen" kan in een ander jasje worden gestoken en ook hier een rol in spelen ... Want niemand kan het alleen..
Samenvatting:
- Er vind een grote verandering plaats binnen de zorg. De hulp van de overheid is in 2015 een aanvulling op wat een burger zelf kan en wat vrienden, buren en andere naasten voor de burger kunnen doen.
- Er vind extramuralisering plaats binnen de zorg. Het idee is dat ouderen met een lichte zorgvraag langer thuis blijven wonen.
- Dat de Wet Langdurige Zorg (WLZ) gaat een opvolger worden van de Algemene Wet Bijzondere
Ziektekosten (AWBZ). De vraag blijft of dit ook in de toekomst betaalbaar en
passend blijft.
- Preventief kijken naar de ouder wordende mens tegenover de levensstijlen uit de Blue zones. De focus leggen op gezondheid in plaats van op ziekte zou volgens onderzoek van Dhr. Kusse al vijftien procent besparen op de gezondheidszorg.
- Op lange termijn, elke levensstijl in beeld, Nederland tot een blue zones, meer voor elkaar zorgen.. Want niemand kan het alleen.
Bibliografie
Buettner, D. (2013, December 19). Wie een blauwe zone woont, leeft langer. Opgehaald van Gezondnu:
https://www.gezondnu.nl/dossiers/gezonde-voeding/wie-een-blauwe-zone-woont-leeft-langer
Hervorming langdurige zorg. (2014). Hervorming langdurige zorg. Opgehaald van Waarom is de hervorming langdurige zorg
nodig?: https://hervorminglangdurigezorg.nl/vraag-en-antwoord/algemee
Hervorming langdurige zorg. (2014). Overgangsrecht in de WLZ. Opgehaald van WLZ: https://hervorminglangdurigezorg.nl/vraag-en-antwoord/hlz-en-wlz/overgangsrecht/
Kennisplein voor verpleging, v. &. (2014, Januari 13). Nieuwe toelatingseisen verzorgingshuis. Opgehaald van Zorg voor beter: https://www.zorgvoorbeter.nl/ouderenzorg/Nieuwe-toelatingseisen-verzorgingshuis.html
Kusse, F. (2013, Juni 27). Echte bezuiniging met nieuwe visie. Opgehaald van Artsennet versterkt: https://www.artsennet.nl/blogs/artsennetbloggers/frans-kusse/blogbericht-frans-kusse/133953/echte-bezuiniging-met-nieuwe-visie.htm
Ministerie van volksgezondheid, welzijn & sport. (2014). Meer voor elkaar zorgen. Opgehaald van De zorg verandert mee: https://www.hoeverandertmijnzorg.nl/volwassenen/ouderen/zelfredzaam
Ministerie van volksgezondheid, welzijn & sport. (2014). Wonen in een zorginstelling (Volwassenen). Opgehaald van De zorg verandert mee: https://www.hoeverandertmijnzorg.nl/volwassenen/ouderen/verblijf/in-zorginstelling
Rijksoverheid. (2014). Wet Langdurige Zorg. Opgehaald van Zorg in zorginstelling: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/algemene-wet-bijzondere-ziektekosten-awbz/awbz-zorg